کد مطلب:31669 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

دنيا چگونه به وجود آمد؟ در ابتدا چگونه بوده است؟

چگونگي پيدايش جهان از انديشههايي بوده كه هميشه فكر بشر را مشغول كرده است. قرآن كريم در آيههاي متعددي اشاراتي به اين مسئله كرده است و دانشمندان كيهان شناس نيز، در اين مورد نظريههايي ابراز كردهاند.

نظريههاي علمي دربارة پيدايش جهان

در مورد پيدايش جهان، چند ديدگاه عمده ميان دانشمندان وجود دارد: مهبانگ، حالت پايدار، پلاسما و انفجارهاي كوچك (گهبانگ) مهمترين نظريه كه طرفداران بيشتري از ساير نظريهها دارد همان مهبانگ است. خلاصه اين نظريه آن است كه حدود 20 بيليون سال پيش تمام ماده و انرژي موجود در جهان، در نقطهاي بسيار كوچك و فشرده متمركز بوده است. اين نقطه كوچك و بينهايت چگال و مركب از ماده ـ انرژي با سرعت نزديك به سرعت نور در همه سو منتشر شد پس از مدت كمي منفجر شد و به فاصله چند ثانيه پس از انفجار اين آتشگوي، ماده ـ انرژي منفجر شد. پس از مدت كمي، احتمالاً چند ثانيه تا چند سال، ماده و انرژي از هم تفكيك شدند و تمام اجزأ گوناگون جهان امروز از دل اين انفجار نخستين بيرون ريختهاند.(براي آگاهي بيشتر ر. ك: آغاز و انجام جهان، محمد امين رضوي، ص 247، چاپخانه فردوسي باختران.)

قرآن و پيدايش جهان

مفسران، چند آيه را دربارة پيدايش جهان مورد توجه قرار دادهاند:

1. وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَـَوَ َتِ وَ الاْ ئَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كَانَ عَرْشُهُو عَلَي الْمَآءِ (هود، 7)

2. ثُمَّ اسْتَوَيََّ إِلَي السَّمَآءِ وَ هِيَ دُخَانٌ (فصلت، 11); سپس آهنگ ]آفرينش[ آسمان كرد و آن دودي بود.

3. أَوَ لَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوَّاْ أَنَّ السَّمَـَوَ َتِ وَ الاْ ئَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَـَهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَآءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلاَيُؤْمِنُونَ ;(انبيأ،30) آيا كساني كه كفر ورزيدند كه آسمانها و زمين هر دو به هم پيوسته بودند و ما آن دو را از هم جدا ساختيم و هر چيز زندهاي را از آبپديد آورديم؟آيا باز هم]باز هم[ ايمان نميآورند؟.

نكات قابل ذكر آيات

1. دخان در لغت به معناي چيزي است كه به دنبال شعله و مهيب آتش بر ميخيزد.(مفردات راغب، مدخل دخن)

2. سمأ در لغت به معناي طرف بالا است و در قرآن در معاني و مصداقهاي متعددي به كار رفته است.

3. رتق چيز به هم پيوسته را گويند و فتق جدا كردن دو چيز متصل به هم را گويند.(همان، مدخل رتق و فتق)

4. واژة مأ در لغت به معناي آب است; ولي گاهي به شيء مذاب و مايع مأ گفته ميشود; مانند فلزات مايع و امثال آن. در فارسي تعبير آب كردن فلزات زياد به كار ميرود. ناگفته نماند آية 7 سورة هود بحثهاي مفصلي را از جمله اين كه مقصود از عرش و... چيست؟ ميطلبد.

نكات تفسيري آيات.

برخي مفسران از واژة دخان (آسمانها در آغاز به صورت دود بود) استفاده كردهاند كه آغاز آفرينش آسمانها از تودة گازهاي گسترده و عظيمي بوده است و اين با آخرين تحقيقات علمي در مورد آغاز آفرينش به طور كامل هماهنگ است. هم اكنون نيز، بسياري از ستارگان آسمان به صورت تودة فشردهاي از گازها و دخان هستند.

هم چنين مراد از به هم پيوستگي آسمان و زمين در آية 30 سورة انبيا را اشاره به آغاز آفرينش جهان است كه بر اساس نظر دانشمندان، مجموعه اين جهان به صورت توده واحد عظيمي از بخار سوزان بود كه بر اثر انفجارات دروني و حركت به تدريج تجزيه شد و كواكب و ستارهها از جمله منظومه شمسي و كره زمين به وجود آمد و باز هم جهان در حال گسترش است.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 20، ص 228، دارالكتب الاسلامية/ التمهيد في علوم القرآن، آيت الله معرفت، ج 6، ص 129 ـ 135، دفتر انتشارات اسلامي.)

حاصل آن كه بر اساس آيات قرآن كريم پديد آمدن جهان در شش دوره بوده است:

دورانهاي شش گانه آفرينش احتمالاً به ترتيب ذيل بوده است:

1. دورهاي كه همه جهان به صورت تودة گازي شكلي بود كه با گردش به دور خود از هم جدا گرديد و كرات را تشكيل داد.

2. اين كرات به تدريج به صورت تودة مذاب و نوراني و يا سرد و قابل سكونت درآمدند.

3. در دوره ديگر منظومه شمسي تشكيل يافت و زمين از خورشيد جدا شد.

4. در دوره ديگر زمين سرد و آماده حيات گرديد.

5. سپس گياهان و درختان، در زمين آشكار شدند.

6. سرانجام حيوانات و انسان در روي زمين ظاهر گشتند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 6، ص 200، دارالكتب الاسلامية.)

نتيجه و چند تذكر

ـ ظاهر آيههاي قرآن در مورد آغاز آفرينش كه از دخان شروع شده با نظريه مهبانگ همخواني دارد; يعني از ظاهر قرآن و علم برميآيد كه جهان در ابتدا از گازهاي داغ تشكيل شده است و از آيه سورة انبيا استفاده ميشود كه اين ماده در ابتدا به هم فشرده بوده، سپس با انفجاره از هم جدا شده است.

ـ با توجه به تعدد نظريهها در مورد آغاز آفرينش و عدم اثبات قطعي آنها، در حال حاضر نميتوان هيچكدام را به صورت قطعي به قرآن نسبت داد.

ـ اگر روزي نظرية مهبانگ به صورت قطعي اثبات شود اين مطلب اعجاز علمي قرآن را اثبات ميكند; چرا كه نوعي رازگويي علمي قرآن كريم است.(ر. ك: پژوهشي در اعجاز علمي قرآن، محمد علي رضايي اصفهاني، ج 1، ص 93 ـ 105، كتاب مبين.)